Blog Jaime op Missie: Juridische Incasso

In deze blog neemt Jaime je mee in zijn missie naar een eerlijk incassobeleid. Na zijn ervaringen in de traditionele incassosector richtte hij Faircasso op. Hiermee werd hij grondlegger van sociaal incasseren. Het was niet alleen tijd voor een ander geluid, het goede voorbeeld moest gegeven worden. Het incassobeleid kan en móet anders. We nemen je graag mee in onze visie!

Incasso zou eerlijk moeten zijn voor de schuldeiser én de klant, dat is het vaak niet. In dit artikel gaan we in op de gerechtelijke fase van incasseren, waar we in de praktijk zien dat eerlijke wetgeving leidt tot oneerlijke situaties. Een gerechtelijke procedure is een stap die vaak wordt gezet als er geen contact mogelijk is met een klant of als de betaalafspraak niet wordt nagekomen. Helaas wordt deze stap meestal verkeerd ingezet. Gerechtsdeurwaarders ontvangen een vast tarief voor elke stap in de gerechtelijke procedure, zoals bijvoorbeeld € 129,14 voor het uitbrengen van een dagvaarding. Iedere volgende gerechtelijke stap levert meer omzet op voor de gerechtsdeurwaarder, en creëert daardoor ook meer kosten (extra schulden) voor de klant. De wettelijke minnelijke incassokosten bij het innen van een vordering van € 1.200 zijn € 180 (15% van de hoofdsom), terwijl voor dezelfde hoofdsom een gerechtelijke procedure met een loonbeslag van 3 jaar oploopt tot zo’n € 1.600 (130% van de hoofdsom). Door dit systeem levert bij deze hoofdsom een gerechtelijke procedure voor een incasso-organisatie ruim 6 keer meer omzet op dan minnelijke incasso. Voor een winstgedreven incasso-organisatie is dat dus een interessant verdienmodel. Een ander belangrijk onderwerp hierin is dat de meeste vorderingen op consumenten niet betwist worden door klanten: 85% van de klanten komt niet eens opdagen in de rechtbank. Redenen hiervan zijn stress, angst, schaamte en ondeskundigheid maar niet omdat ze het niet eens zijn met de vordering. Dit systeem leidt dagelijks tot bijna 1 miljoen euro aan nieuwe schulden maar natuurlijk ook tot meer stress, waardoor het innen van betalingsachterstanden alleen maar nog moeilijker wordt.

In 2022 is Faircasso gestart met een eigen juridische afdeling omdat we willen laten zien dat sociaal incasseren ook binnen de gerechtelijke procedure mogelijk is. Onze ambitie is maximaal 1% gerechtelijke incasso, maar vooral met zo laag mogelijke kosten voor de klant en de schuldeiser.

Eerlijke communicatie

Jaime: “Met een eigen juridische afdeling heeft Faircasso nu grip op het grootste deel van de gerechtelijke procedure. Een aantal onderdelen blijft in handen van de gerechtsdeurwaarder, daar komen we niet onderuit. Wij maken de dagvaarding zelf op samen met een flyer, waarin we op een zo simpel mogelijke manier rechten, plichten en andere belangrijke informatie aan de klant uitleggen. Zoals wat ze kunnen doen om de zitting te voorkomen, maar ook dat het belangrijk is om naar de zitting te gaan als ze het oneens zijn.”

Stress-sensitieve communicatie wordt ook toegepast in de gerechtelijke fase, omdat juridische taal vaak niet goed begrepen wordt door klanten. Dit komt doordat het überhaupt ingewikkeld is, maar stress zorgt er ook voor dat klanten minder goed lezen. Hierdoor weet men vaak niet wat er gedaan kan worden om toch nog tot een passende oplossing te komen. Gelukkig zijn er steeds meer incasso-organisaties die veel aandacht besteden aan de communicatie met de klant, juist in de gerechtelijke fase.

Eerlijke kansen

In het traditionele incassosysteem wordt een zitting bij de rechtbank vaak al binnen een paar weken ingepland na het uitbrengen van de dagvaarding. Dit heeft als gevolg dat de klant meestal niet de mogelijkheid heeft om vóór de zitting een betaling te doen. Onze ervaring is dat er nog steeds te weinig communicatie is tussen de incasso-organisaties en de klant in deze fase.

Tijdens de zitting worden veel vorderingen door de rechter toegekend, zonder dat de klant erbij is (vonnis bij verstek noemen ze dat). Daarna moet het vonnis betekend worden en kan bij uitblijven van een betaling de executiefase opgestart worden. Tijdens de executiefase kan er o.a. beslag gelegd worden op inkomen, gelden op de bank of op goederen.

In tegenstelling tot bovenstaande aanpak, kiest Faircasso ervoor om de klant extra tijd te geven om te kunnen betalen. Met een termijn van zo’n 9 weken tussen dagvaarding en zitting zorgen wij ervoor dat de klant in ieder geval twee keer inkomen ontvangt. De klant heeft dan écht een eerlijke kans om nog een betaling te doen. Ook zetten wij alles op alles om in deze tussenliggende periode via verschillende kanalen in contact te komen. Hierdoor vergroten wij de kans om tot een passende oplossing te komen en voorkomen we onnodige gerechtelijke kosten.

Het voorkomen van onnodige kosten is erg belangrijk, omdat dan de afloscapaciteit van de klant nog meer afneemt, terwijl je als schuldeiser vooral de achterstand wilt kunnen innen. Wanneer het al duidelijk is dat een klant niet in een keer kan betalen, maar er toch wordt overgegaan tot een gerechtelijke procedure, zorgt dit voor onnodige kosten voor de schuldeiser en de klant, met vooral voordeel voor de incasso-organisatie. Niet alleen zijn deze kosten onnodig, ze leiden ook nog tot onnodige extra mentale belasting van de klant. Aangezien het vonnis dat volgt na een gerechtelijke procedure 20 jaar geldig is, kun je ervan uit gaan dat de mentale belasting even lang kan duren. Inmiddels is ook bewezen dat langdurige schuldenproblematiek ontzettend slecht is voor je gezondheid en kan leiden tot een daling van het IQ met zo’n 13 punten. Zo komen klanten in een neerwaartse spiraal van schuldenstapeling en stress, waar men bijna niet meer uitkomt.

Niet-willers bestaan niet

Als je ten diepste kijkt naar een mens, dan kan je niet anders concluderen dat bijna alle ‘slechte’ keuzes die we maken voortkomen uit onmacht. Door opvoeding, trauma’s, omgeving, intellect, financiële en praktische kansen die je als mens krijgt of juist niet krijgt, wordt voor een groot deel bepaald wie je wordt en wat je doet. Helaas gaat het in het door ons gecreëerde maatschappelijke systeem te ver om voor iedereen maatwerk te organiseren. Met als gevolg dat als je meer geluk hebt gehad in het leven en meer kansen hebt gekregen, je in deze maatschappij redelijk tot goed kan meekomen. Waren die kansen er niet, ben je in een omgeving van armoede opgegroeid en/of is er zelfs trauma ontstaan door bijvoorbeeld geestelijk of fysiek geweld thuis, dan kan je er bijna vanuit gaan dat er problemen ontstaan.

Het ontstaan van schulden ligt in eerste instantie (meestal) niet bij de incassosector. Persoonlijke omstandigheden in een ingewikkeld maatschappelijk en fiscaal systeem liggen hier vaak aan ten grondslag. Maar wat daarna gebeurt is een ander verhaal, daar ligt wel degelijk een verantwoordelijkheid voor schuldeisers én de incassosector om de ontstane problemen niet te versnellen en te vergroten, zeker niet om er zelf nog een financieel slaatje uit te slaan.

Jaime: “Daarom zetten we bij Faircasso niet alleen data in, we maken ook gebruik van onze expertise op het gebied van schuldhulpverlening en stress-sensitieve en motiverende communicatie. Alles is erop gericht om met de mensen, die niet betalen, in contact te komen. Als onze minnelijke inspanningen niet leiden tot contactherstel zullen we in uiterste gevallen de dagvaarding opmaken en laten betekenen. Vaak zie je dat een klant dan wel getriggerd wordt. In combinatie met de extra tijd die we bieden om te betalen en de hulp die we bieden bij schulden resulteert dit dan vaak alsnog in een oplossing zonder tussenkomst van de rechter.”

Het verschil maken

Veel schuldeisers kunnen om verschillende redenen zelf niet meer in contact komen met een klant of het lukt ze niet om met die klant een betaalafspraak te maken. Voor de klanten die bewust hier schade mee veroorzaken, is het daarom goed dat er wetgeving is om schuldeisers juridisch en financieel te beschermen en dat er incasso-organisaties bestaan om deze schuldeisers te helpen. De keerzijde is dat in dit systeem de goede klanten onder de kwade leiden en de schulden en stress onnodig en onevenredig toenemen. Niet logisch, want daarmee neemt de afloscapaciteit af en de stress toe waardoor mensen onnodig jarenlang in de schulden zitten.

Als schuldeiser, incassobureau of gerechtsdeurwaarder kan je dus het verschil maken in een mensenleven vol schulden door een uitweg te bieden voor alle schulden.

Wie gaat dat betalen

Voor niets gaat de zon op, dat weet iedereen. Een betalingsachterstand op een sociaal verantwoorde wijze incasseren bij een klant die niet uit onwil maar uit onmacht niet betaald, kost geld. Dat geld heeft de klant zelf niet, er is dus maar 1 oplossing en dat is dat schuldeisers gaan inzien dat ze die kosten voor eigen rekening moeten nemen. Maar voor wie verder durft te kijken, gloort er iets moois aan de horizon. Als deze ‘kosten’ worden gezien als investering in een slecht betalende maar wel loyale klant, dan kan je snel uitrekenen dat het zo gek nog niet is om te investeren in sociale incasso. Laat gerechtelijke incasso niet meer de financier zijn van gratis of goedkope incasso, maar maak eerlijke financiële afspraken met je incassopartner en onderzoek samen hoeveel klanten behouden kunnen worden. Financieel, commercieel en maatschappelijk de juiste en enige slimme oplossing.